PANDA VREHI, Zawsze Pada - Evrytania

...i wydawac by sie moglo, ze juz znamy Grecje az tu nagle cos nowego ... nasze wyobrazenie zmienia kategorie. Zawsze powtarzam, ze Grecja to nie tylko kraj pieknych wysp i slonecznego lata, to przepiekne miejsce, ktore posiada wszystkie klimaty europejskie! tak, tak, nie przesadzam. Grecy uwielbiaja sporty zimowe jak rowniez wiosenno-jesienne, gdyz najzwyklej w swiecie maja ku temu takowe warunki. Dzisiaj opowiem o malej greckiej perelce - wawozie Panda Vrehi co oznacza w j. polskim Zawsze Pada.
Jest to jedno z najpiekniejszych miejsc regionu Evrytania, znajduje sie pomiedzy wioskami Roska i Doliana. Nazwe swoja zawdziecza szczegolnemu miejscu wawozu, ktorego dlugosc nie przekracza 80 metrow, tam wlasnie schodza sie zimne zrodla z gory Kaliakuda laczac sie z wodami rzeki Krikelioti w czasie ich duzego przyplywu znajduja drogi ujscia na wierzcholku wawazu tworzac piekne wodospady. Ze wzgledu na to, ze splyw wody nie jest jednakowy jak przy "zwyklych" wodospadach, czasami moze byc bardzo niewielki jednak ogromna wysokosc spadajacych i odbijajacych sie od glazow kropel sprawia wrazenie sztucznego deszczu, opadajacej rosy lub mzawki. Niesamowite miejsce, jedyne takie na swiecie, o ktorym mi wiadomo, magia!

Mozna tam dotrzec czesciowo jeepem i na nozkach, dojscie jest trudne, pomimo wszystko warto spotkac sie z przygoda i przyroda twarza w twarz.

AGORA RZYMSKA - Ateny

 

Malo kto wie, ze w Atenach, obok slynnej Agory Greckiej, znajduje sie takze Agora Rzymska, wytyczona przez Juliusza Cezara i Oktawiana Augusta. Dzis na terenie rzymskiego parku archeologicznego organizowane sa wysokiej rangi wydarzenia kulturalne, w tym przede wszystkim koncerty.
Agora Rzymska usytuowana jest na polnoc od Akropolu i na wschod od Agory Greckiej. Agora Rzymska została zalozona przez Juliusza Cezara i Oktawiana Augusta i miala stanowic przedluzenie Agory Greckiej. W I w. forum przybralo ksztalt prostokata, o wymiarach 57 X 82 m, a w I pol. II w., za czasow panowania cesarza Hadriana, zostalo wylozone marmurowymi plytami. Na plac prowadzily okazale propyleje, ktorych fasade stanowila Brama Ateny Rzadzacej Miastem. Do dzis zachowal sie fragment bramy, z czterema kolumnami w stylu doryckim, belkowaniem i tympanonem.
Najlepiej zachowanym obiektem na terenie Agory Rzymskiej jest Wieza Wiatrow, ktora w starozytnosci pelnila funkcje zegara slonecznego, zegara wodnego, kompasu i wiatrowskazu. Wieza zostala wzniesiona pod koniec I w. p.n.e., przez syryjskiego astronoma Andronikosa z Kirros. Jest to 12 – metrowa, osmioboczna konstrukcja, z marmuru pentelickiego. Kazdy bok wiezy ma szerokosc 2,8 m i jest ozdobiony plaskorzezba prezentujaca jednego z osmiu bogow wiatru. Po stronie polnocnej przedstawiony zostal Boreasz dmacy w muszle, po stronie polnocno – wschodniej – Kajkiasz pozbywajacy sie gradu z tarczy, po stronie wschodniej – Apeliotes niosacy pszenice i owoce, po stronie poludniowo – wschodniej – Euros przyzywajacy huragan, po stronie poludniowej – Notos odwracajacy urne i przyzywajacy deszcz, od strony poludniowo – zachodniej – Lips dmuchajacy w zagle statku, od strony zachodniej Zefir rozrzucajacy kwiaty i wreszcie od strony polnocno – zachodniej Skiron niosacy naczynie z weglem drzewnym.
W starozytnosci, pod kazda plaskorzezba, znajdowal sie jeszcze zegar sloneczny. Niezwykle ciekawy byl tez mechanizm zegara wodnego. Otoz po wschodniej stronie wiezy znajdowal sie podluzny zbiornik, napelniany woda ze znajdujacego sie na Akropolu zrodla Klepsydra. Woda ta byla nastepnie pod cisnieniem przepompowywana do umieszczonego w wiezy cylindra, a poziom wody w cylindrze wskazywal czas. W ciagu kolejnych wiekow wieza wykorzystywana byla takze do innych celow. W czasach Cesarstwa Bizantyjskiego pelnila ona funkcje dzwonnicy, a w okresie panowania Turkow Osmanskich stanowila miejsce zamieszkania dla tanczacych derwiszow.

KNOSSOS - KRETA /2/ architektura

Knossos to miejsce gdzie przed tysiacami lat powstaly i unormowalay sie podstawy ekonomii, architektury, prawa, zarzadzania, religii, handlu, pismiennictwa, sztuki i mody. To tutaj narodzila sie dzisiajsza Europa i cywilizacja, to tutaj uksztaltowaly sie poczatki naszego swiata. Knossos byl pierwszym wpelni zorganizowanym i cywilizowanym panstwem Europy.

 

 

 

 

Pierwszy palac w Knossos powstal okolo 2000 lat p.n.e. nie mial on jednak formy palacu w doslownym slowa tego znaczeniu, byla to raczej osada (grod) w pelni zorganizowana, ale znany nam rozkwit architektoniczny to pozniejsze lata. Aby lepiej zrozumiec o czym bedzie mowa przypomne szybciutko trzy najwazniejsze okresy czasowe Knossos.

wczesnominojski - od ok 3000 p.n.e. do ok 2000 p.n.e.
sredniominojski - od ok 2000 p.n.e do ok 1600 p.n.e.
poznominojski - od ok 1600 p.ne.do ok 1100 p.n.e

W kilkusetnej historii Knossos byl kilkakrotnie przebudowywany. nie wiemy z jakich powodow, prawdopodobnie wybuchu wulkanu Santorini, ktorego sila w postaci tsunami zniszczyla obiekty, lub innych katastrof, byl odbudowywany kilka razy. A dokonywano tego w bardzo ciekawy sposob - metoda warstwowa to znaczy zasypywano gruzy ziemia i w tym samym miejscu budowano obiekty od nowa. Obecnie mozna podziwiac zrekonstruowane ruiny najpozniejszego palacu.
Byl pozbawiony zupelnie elementow obronnych, wynikalo to z morskiej dominacji Krety na Morzu Srodziemnym. Kompleksy palacowe skladaly sie z bardzo duzej liczby pomieszczen, polaczonych rowniez licznymi korytarzami. W czesci zachodniej  znajdowaly sie glownie pomieszczenia reprezentacyjne, m.in. sala tronowa i kaplica oraz oddzielone dlugim korytarzem magazyny. we wschodnim skrzydle natomiast apartamenty krolewskie (osobne dla krola i krolowej) z toaletami, lazniami i basenami. W czesci polnocnej miescily sie pomieszczenia dla sluzby i warsztaty rzemieslnicze. Szacuje sie, ze palac skladal sie z okolo 1200 pomieszczen, ktore byly ze soba powiazane korytarzami przebiegajacymi w roznych kierunkach. Zamieszkiwany byl przez okolo 10 tys. osob z czego okolo z okolo 1000 czlonkow rodziny krolewskiej i dworu, pozstali pelnili role obslugi palacu. Budowla ta posiadala 4 oddzielne wejscia, ktore stanowily odrebne glowne bramy dla kazdego z bokow kompleksu.
Palac byl bardzo rozwiniety pod wzgledem funkcjonalnym. Za pomoca skomplikowanego systemu wodociagow wiele pomieszczen posiadalo dostep do bierzacej wody. W Knossos pojawia sie rowniez jedna z pierwszych toalet, w ktorych muszla byla splukiwana za pomoca wody oraz laznie z bierzaca woda, ze wzgledu na ulewne deszcze nawiedzajace to miejsce, palac byl wyposazony w skomplikowany system odprowadzajacy deszczowke rurami ceramicznymi.
Wszystkie komnaty na roznych kondygnacjach polozone byly wokol dziedzinca centralnego, to wlasnie stamtad docieralo swiatlo, przez okna, otwory w sufitach czy przez specjalnie zbudowane swietliki. Oprocz oswietlenia budowniczowie zadbali o kanaly wentylacyjne (istotne w goracym klimacie) oraz w system centralnego ogrzewania!
Wokol palacu rozmieszczone byly liczne wille w ogrodach. Takim bardzo ciekawym budynkiem jest tzw. Caraval Serai (obiekt zamkniety dla publicznosci ze wzgledu na prowadzone tam prace archeologiczne) byl to w pelni wyposazony luksusowy hotel dla gosci, wyposazony rowniez we wszystkie wtedy dostepne wygody tamtych czasow.
Jednym z charakterystycznych elementow kojarzonych z Knossos to czerwone kolumny. Choc obecnie sa one wykonane z betonu to jednak oryginalne byly wykonane z cyprysowego pnia.
Palac zostal zbudowany z wielka dbaloscia, uzyte do budowy kamienie okladane byly blotem lub glina w celu izolacji. Sciany zewnetrzne zostaly pokryte kilkoma warstwami bialego gipsu dajc piekny efekt estetyczny z krysztalkami migoczacymi w swietle, wewnatrz kryto sciany 6 - 7 warstwami. Istnieje mysl, ze do pomocniczych elementow budowli zostaly wykorzystane w znaczacej ilosci elementy drewniane.
Przepiekne propyleje, korytarze, monumentalne schody to wybitne dziela sztuki architektonicznej, tworzyly nie tylko wygodne dojscie do wspaniale wyposazonych komnat, ale rowniez sa integralna czescia calego palacu, a przestronna klataka schodowa wpuszcza swiatlo na ponizsze pietra. szacuje sie, ze palac skladal sie od 3 do 5 pieter! Przypominaja nam jak wazny byl dla Minojczykow komfort i jak doskonale potrafili go sobie stworzyc, zwlaszcza wnetrza apartamentow to szczegolny dowod zamilowania do luksusu ale o tym w nastepnej czesci :)