niedziela, 12 sierpnia 2012

DELFY

W starozytnej Grecji srodkiem swiata bylo miasto Delfy, ktore bylo polozone na poludniowo-zachodnim zboczu Parnasu, na wysokosci 600 m n.p.m. Jak mowi legenda, wypuszczone przez Zeusa na przeciwleglych krancach swiata dwa orly spotkaly sie w Delfach. Stad Delfy staly sie srodkiem swiata. 
Nazwe miasta Delfy Grecy wywodzili od „Delfy”, czyli macicy. Zrodzona z ziemi zmija Delfyne ustapila miejsca wezowi Pytonowi. Delfyne byla to zmija, ktora czuwala w Delfach przy zrodle gdzie miescila sie dawna wyrocznia Temis.
W Delfach znajdowala sie tajemnicza wneka skalna, ktora zostala nazwana „stomios”, termin ten oznaczał pochwe, ale rowniez usta. Znajdowal sie tam kamien, ktory byl symbolem pepka „omfalos” i wiazal sie z funkcja rozrodcza, ale przede wszystkim byl srodkiem swiata, „pepkiem swiata”. Bylo to miejsce wyroczni. Delfyne, ktora wylonila sie z ziemi zostala zabita przez Apollona. Zawladnal on swiatynie oraz wyrocznie i nastepnie poswiecil tam trojnog. Byl bogiem slonca, dlatego Orfeusz czesto wstepowal na gore Pangajon, by witac pierwsze promienie slonca i oddac hold Apollonowi. Trojnog byl jednym z symboli Apollona, i to wlasnie na kamieniu, ktory byl srodkiem swiata, siedzac na trojnogu PYTIA wyglaszala przepowiednie, a pomagal jej prorok, ktory wystepowal jako tlumacz. Tlumacze stawiali pytania w formie alternatywnej, dowiadujac sie, czy byloby lepiej robic to czy tamto. Z chwila gdy Apollon wstepowal w Pytie, stawala sie ona niezwykle podniecona i doprowadzała sie do zupelnego szalu. Miesnie drzaly jej konwulsyjnie, cialo nabrzmiewalo, na twarzy pojawial sie straszliwy grymas, rysy były znieksztalcone, a oczy spogladaly dziko i nienaturalnie. W tym stanie tarzala sie po ziemi z piana na ustach. Ostre krzyki, gwaltowne i czesto niewyrazne dzwieki ujawnialy „boska wole”. Tlumacze, znajacy sie na tajemnicach, odbierali i przekazywali ludowi oswiadczenie pochodzace od boga.

W starozytnej Grecji Apollon byl wyrazicielem pewnej idei i porzadku. W epoce klasycznej Apollon byl najwyzsza norma prawa religijnego. Platon nazywa go doradca ludzi („Panstwo”, IV, 427). W roznych greckich podaniach wywodzi sie znaczenie Apollona (swietlisty), jako boga slonca. W poznogreckich mitach utozsamiony jest on z Heliosem, czystym „boskim” ucielesnieniem slonca. W klasycznej Grecji nazywany byl jako „bog bram” (Mircea Eliade, „Historia wierzen i idei religijnych”).

Z biegiem czasu utworzyla sie w Delfach swieta rada, ktora byla dobrze poinformowana o tym, co dzialo się na calym swiecie, i ktora w postaci wrozb udzielala pouczen politykom i krolom. Te wskazowki miewaly czesto forme dwuznaczna i ciemna. Rada ta skladala sie z wielkich wtajemniczonych, a rzadzila za pomoca hetari, ktore byly tajnymi zwiazkami politycznymi. Dzisiaj ich odpowiednikami sa loze masonskie. To wlasnie w Delfach krol Edyp uzyskal przepowiednie o swoim losie. Na podstawie osobistego dramatu krola, Sofokles napisal sztuke „Krol Teb”. Delfy sa polozone niedaleko Eleuzis.





STAROZYTNY KORYNT

Starozytny Korynt zawdzieczal swoje bogactwo polozeniu na waskim przesmyku rozdzielajacym zatoki Sorynska i Koryncka.
              Tedy wiodl
najkrotszy szlak handlowy laczacy wschodnia czesc basenu Morza Srodziemnego z Adriatykiem i Italia. Transport towarow oplacal sie nawet wowczas, gdy nie istnial jeszcze kanal. Miasto, zalozone w epoce neolitu, zburzyli Rzymianie w 146 roku p.n.e., po czym w sto lat pozniej je odbudowali.
               Pod wladza Rzymu mialo 750  tysiecy mieszkancow i zyskalo slawe siedliska rozpusty, za co potepial je w swych kazaniach sw. Pawel z Tarsu, przybyly tu w 52 roku.
               Wykopaliska potwierdzily ogrom zabudowy, zniszczonej w czasach bizantyjskich przez trzesienie ziemi. Ruiny Koryntu sa pozostaloscia najwiekszej Rzymskiej aglomeracji na terenie Grecji.                           

                          Swiatynia Apollina
   Ta najbardziej imponujaca budowla dolnego miasta z monumentalnymi schodami byla jedna z nielicznych, jakie Rzymianie pozostawili w trakcie przebudowy miasta w 44 p.n.e. 
Droga do Lechaionu
   Wylozona marmurowymi plytami droga laczyla port Lechaion z miastem, na jej koncu znajdowaly sie istniejace i dzisiaj schody oraz propyleje.
Swiatynia Oktawii
   Trzy kolumny z ozdobnymi kapitelami korynckimi oraz zrekonstruowany architraw to wszystko, co pozostało ze swiatyni poswieconej siostrze cesarza Augusta.
Odeon
   Byl to jeden z licznych budynkow ufundowanych przez Herodesa Atticusa, bogatego Atenczyka i przyjaciela cesarza Hadriana.






























wtorek, 10 lipca 2012

KANAL KORYNCKI

Kanal Koryncki oddziela od Grecji jej najbardziej wysunieta na poludniowy zachod czesc – Polwysep Peloponez.
Polwysep ma powierzchnie ok. 21 400 km2 i stanowi tym samym 1/6 calkowitej powierzchni kraju. Od stalego ladu oddzielony zostal w XIX wieku w miejscu, w ktorym przylaczony byl do niego bardzo waskim przesmykiem, o szerokosci około 6 km od morza Jonskiego do morza Egejskiego.
Kanal Koryncki przekopany zostal w latach 1881-1893. Przecina on przesmyk Koryncki, laczacy podstawowy czlon Polwyspu Balkanskiego z Peloponezem. Kanal o dlugosci 6,3 km, szerokosci 24,6 m i glebokosci wody 7 m laczy Zatoke Saronska (Morze Egejskie) z Zatoka Koryncka. Wysokosc wiszacych nad lustrem wody skal przekracza 70 metrow. Proby przekopania kanalu siegaja starozytnosci. Zanim powstal kanal, Przesmyk Koryncki wykorzystywany byl do transportu drogowego towarow i statkow ! pomiedzy portami lezacymi po jego obydwu stronach.